Nauki przyrodnicze to zbiór dyscyplin naukowych, które zajmują się badaniem natura i zjawiska przyrodnicze Jej celem jest wyjaśnienie i odkrycie praw rządzących światem przyrody oraz przewidywanie jego zachowań.
Nauki społeczne są zbiorem dyscyplin naukowych, które mają za przedmiot badań istoty ludzkie, społeczeństwo i jego instytucje Jego intencją jest wyjaśnienie i zrozumienie, jak działa świat społeczny.
Obie wykorzystują metodę naukową i dążą do poszerzenia wiedzy o rzeczywistości.
| Nauki przyrodnicze | Nauki społeczne | |
|---|---|---|
Definicja | Są one zbiorem dyscyplin naukowych badających przyrodę i zjawiska przyrodnicze. | Są zbiorem dyscyplin naukowych, które badają człowieka, społeczeństwo, jego zachowania, interakcje i wytwory. |
Przeznaczenie | Wyjaśnij i odkryj prawa świata przyrody oraz sposób ich działania. | Wyjaśnij i zrozum, jak działa świat społeczny, działania i zachowania ludzi oraz ich instytucji. |
Przedmiot badań | Świat i zjawiska przyrodnicze. | Człowiek, świat społeczny i jego interakcje. |
Metody | Głównie ilościowe, eksperymentalne i wspierane przez nauki formalne, takie jak matematyka. | Ilościowe, jakościowe i mieszane. |
Cechy |
|
|
| Dyscypliny | Astronomia, fizyka, chemia, biologia, geologia. | Między innymi historia, politologia, językoznawstwo, ekonomia, prawo, socjologia, archeologia, psychologia, geografia. |
Czym są nauki przyrodnicze?
Nauki przyrodnicze to zespół dyscyplin naukowych, których celem jest. przedmiot badań zjawiska przyrodnicze i świat przyrody Stosują metodologię, która polega na wykorzystaniu obserwacji i eksperymentu.
Jego celem jest poszerzanie wiedzy o świecie przyrody, a także wyjaśniać i przewidywać jego zjawiska.
Ich celem jest tworzenie teorii i odkrywanie praw przyrody, dlatego wykluczają wszelkie wyjaśnienia, które nie są oparte na obserwowalnych, empirycznych, mierzalnych i testowalnych faktach.
Falsyfikowalność lub obalalność teorii w naukach przyrodniczych jest bardzo ważna: teorie nie są dogmatycznie uznawane za prawdziwe, ale muszą być stale testowane, aby nauka mogła się dalej rozwijać.
Są rygorystyczne naukowo i starają się zmniejszyć wieloznaczność poprzez uproszczenie badanego zjawiska, dlatego w praktyce pomija się wszystko to, co nie ma bezpośredniego wpływu na badania. Pozwala to na lepsze wyodrębnienie tego, co jest przedmiotem badań.
Z drugiej strony, utrzymują położenie deterministyczne Studentów interesuje odkrywanie związków przyczynowo-skutkowych w przyrodzie, poszukiwanie prawidłowości określających zachowanie obiektów i elementów przyrody, w celu wyjaśnienia rzeczywistości.
Charakterystyka nauk przyrodniczych
- Deterministyczne: istnieje zainteresowanie wyjaśnieniami przyczynowo-skutkowymi.
- Zwiększone wykorzystanie eksperymentu i modeli matematycznych z nauk formalnych.
- Przyroda i zjawiska naturalne nie są wieloznaczne, a ich badanie można uprościć.
- Dominuje metoda ilościowa.
- Neutralność: przekonania lub opinie badacza mają niewielki lub żaden wpływ na proces i wyniki badań naukowych.
- Powtarzalność i wiarygodność procesu badawczego i jego wyników.
- Weryfikacja i obalenie są możliwe dzięki eksperymentom.
- Ich celem jest odkrywanie praw, teorii i ogólnych zasad świata przyrody.
Przedmiot badań nauk przyrodniczych
Świat przyrody i jego zjawiska Ich celem jest sformułowanie praw i teorii, które są w stanie przewidzieć, co się wydarzy.
Zastosowana metoda daje pierwszeństwo eksperymenty Opiera się na zasadzie hipotetyczno-dedukcyjnej, czyli wychodzi od problemu, obserwuje fakty, stawia hipotezę, a następnie testuje hipotezę poprzez eksperyment.
Ze względu na specyfikę przedmiotu ich badań, w naukach przyrodniczych łatwiej jest określić i wyodrębnić zbiór badanych zmiennych niż w naukach społecznych.
Przewidywalność i niezawodność w naukach przyrodniczych
Ponieważ nauki przyrodnicze próbują odkryć i ustalić prawa, teorie i zasady, zachowanie zjawisk przyrodniczych musi być przewidywalne. To, co zostało odkryte lub osiągnięte teorie są testowane w stosunku do tego, co jest lub będzie obserwowane w świecie rzeczywistym.
Dla nauki ważne jest, aby wiedzieć, jak zachowa się świat przyrody, o ile zaistnieją te same fizyczne i metodologiczne warunki badania.
Kiedy eksperymenty testujące teorię są replikowane, a te kumulują pozytywne wyniki potwierdzające słuszność teorii, następuje wzrost wiarygodności jej zdolności predykcyjnej.
Główne gałęzie nauk przyrodniczych
Nauki przyrodnicze dzielą się na duże grupy, które z kolei dzielą się na inne dziedziny wiedzy. Chociaż ich przedmioty badań różnią się od siebie, istnieje wysoki stopień interakcji między ich poszczególnymi dyscyplinami.
- Astronomia Badanie obiektów niebieskich (gwiazd, planet itp.), które mają swoje źródło poza atmosferą ziemską.
- Chemia Skład i właściwości substancji oraz ich wzajemne oddziaływanie.
- Fizyka bada materię, energię, ich siły, ruchy i interakcje.
- Biologia Nauka o życiu: uważana za "naukę o życiu", bada pochodzenie, funkcjonowanie i ewolucję istot żywych.
- Geologia Fizyka Ziemi: badanie właściwości fizycznych Ziemi.
Ograniczenia nauk przyrodniczych
Sam rozwój technologiczny może stanowić barierę w analizie zjawisk przyrodniczych. Na przykład bez narzędzi obserwacyjnych, takich jak teleskop czy mikroskop, naukowcy nie byliby w stanie dokonać dokładnych pomiarów obiektu swoich badań odpowiednio w astronomii i mikrobiologii.
Nauki przyrodnicze dzielą z naukami społecznymi ograniczenia etyczne dotyczące eksperymentów. Eksperymenty na ludziach i innych istotach żywych wywołują debaty etyczne w środowisku naukowym oraz w sferze publicznej i politycznej ze względu na ich potencjalne konsekwencje.
Na poziomie biurokratycznym i decyzyjnym badania mogą być często ograniczane przez specjalne grupy interesów.
Możesz być również zainteresowany:
- Różnica między nauką a techniką.
- Przykłady hipotez
Czym są nauki społeczne?
Nauki społeczne to zespół dyscyplin, których przedmiotem badań są na stronie istoty ludzkie, ich zachowania, interakcje, wytwory i społeczeństwo.
Jego intencją jest wyjaśnić i zrozumieć W tym celu nauki społeczne wykorzystują różne podejścia metodologiczne, zarówno ilościowe, jak i jakościowe, do zbierania i analizowania danych. Nawet jeśli ich zdolności predykcyjne są ograniczone, mogą ustalić parametry, które zwiększają prawdopodobieństwo przewidywania pewnych zjawisk społecznych.
Naukowcom społecznym bardzo trudno jest prowadzić eksperymenty w środowisku umożliwiającym ocenę, kontrolę i pomiar wszystkich możliwych zmiennych, dlatego jednym z ich głównych ograniczeń jest trudność w odkrywaniu i ustalaniu ogólnych praw i teorii.
Charakterystyka nauk społecznych
- Jej przedmiotem i podmiotem badań jest człowiek, społeczeństwo i jego wytwory.
- Często zdarza się, że analiza skupia się na konkretnych przypadkach, w określonych kontekstach.
- Neutralność nie zawsze jest możliwa.
- Trudności w eksperymentowaniu i testowaniu wyników badań.
- Słaba zdolność predykcyjna (prowadząca do problemów z niezawodnością).
- Trudności w tworzeniu uogólnień oraz w proponowaniu praw i teorii.
- Wzmożona debata w społeczności (powszechne są różne interpretacje tych samych zjawisk).
- Wykorzystanie metod ilościowych, jakościowych i mieszanych.
- Jej zmienne mają charakter atrybutów i są uzyskiwane m.in. poprzez obserwację, badania, ankiety i analizę różnych mediów.
Przedmiot badań nauk społecznych
Studia z zakresu nauk społecznych człowiek, jego wytwory i interakcje Jej cel związany jest z rozumieniem świata społecznego człowieka.
Podobnie jak w naukach przyrodniczych, nauki społeczne dystansują się od wyjaśnień rzeczywistości, które zawierają metafizyczne lub mistyczne założenia, woląc polegać na obserwowalnych faktach.
Ponadto ważne jest, aby w pracy badawczej rozpoznać wszelkie sądy wartościujące, osobiste opinie i uprzedzenia, ponieważ praca w naukach społecznych wiąże się z subiektywnością badacza i badanego świata.
Metody ilościowe i jakościowe w naukach społecznych
Nauki społeczne wykorzystują w pracy badawczej zarówno metody ilościowe, jak i jakościowe lub obie razem (metoda mieszana).
Podejście jakościowe koncentruje się na rozumieniu i wyjaśnianiu rzeczywistości społecznej na podstawie zebranych danych i ich analizy. Interesuje się specyficznymi kontekstami, zwykle wydarzeniami, które mają swoją specyfikę i których wyjaśnienie nie dotyczy innych kontekstów społecznych.
Takie podejście może być najlepsze w przypadku prac badawczych dotyczących tematów, w których nie ma wcześniejszych badań.
Wywiady, obserwacja bez ingerencji, analiza dokumentów historycznych i bibliograficznych oraz innych mediów (zdjęcia, wideo, nagrania dźwiękowe) to niektóre z technik stosowanych w tej metodzie.
Podejście ilościowe koncentruje się na analizie wyników pomiarów dokonywanych za pomocą instrumentów ograniczających możliwość popełnienia błędu lub unieważnienia danych, a także uogólnienia wyników.
Metoda ta podąża za parametrem działania nauk przyrodniczych i ma na celu dokonywanie odkryć w celu poszerzenia pola wiedzy.
Jest ona zalecana, gdy istnieje wcześniejszy dorobek badań, teorii i prac już przeprowadzonych w badanym obszarze.
Badania przekrojowe, badania zamknięte i badania opinii, kwestionariusze, wywiady ustrukturyzowane i eksperymenty to niektóre przykłady technik stosowanych w tej metodzie.
Być może zainteresuje Cię również pozycja Research Methods.
Paradygmaty nauk społecznych
W naukach społecznych występują różne paradygmaty, z których prowadzone są prace badawcze, takie jak pozytywizm, interpretatywizm i krytyczna nauka społeczna.
Pozytywizm
Jednym z wielkich paradygmatów nauk społecznych jest pozytywista Ta perspektywa badawcza podąża za linią metodologiczną nauk przyrodniczych, dlatego uważa, że rygor metodologiczny i poszukiwanie ważności są kluczem do wiedzy.
Wywodzi się od Auguste'a Comte'a (1798-1857) w XIX w. Według pozytywizmu świat człowieka jest redukowalny do rozumu, a jego działania są obserwowalne, mierzalne i przewidywalne.
Preferowane jest w niej podejście ilościowe, logiczne i dedukcyjne, oprócz testowania hipotez, gdy tylko jest to możliwe. Jej celem jest wyjaśnienie rzeczywistości społecznej, przyczyn i skutków zdarzeń oraz odkrycie jej praw.
Interpretatywizm
W przeciwieństwie do pozytywizmu znajduje się interpretatywizm która wywodzi się w dużej mierze od socjologa Maxa Webera (1864-1920) z końca XIX wieku.
Zgodnie z tym paradygmatem subiektywność badacza, aktów społecznych i jednostek sprawia, że w przeciwieństwie do tego, co dzieje się w naukach przyrodniczych, nie można uogólniać ludzkiej rzeczywistości. Ważne jest wyjaśnienie i zrozumienie ludzkich działań w ich różnych specyficznych kontekstach.
Preferowane jest stosowanie obserwacji i wywiadów pogłębionych, aby uzyskać wgląd w szczegóły dotyczące konkretnych przedmiotów badań, a także tego, jak nadają one znaczenie własnym doświadczeniom.
Krytyczne nauki społeczne
Na stronie krytyczna nauka społeczna przeciwstawia się pozytywizmowi za porzucenie humanizmu i ignorowanie podmiotowej strony nauk społecznych, a także interpretatywizmowi za skupienie się na zredukowanej przestrzeni rzeczywistości, bez propozycji przemian społecznych. Podejście to zrodziło się wokół myśli Szkoły Frankfurckiej w XX wieku.
Według tego paradygmatu możliwe jest obserwowanie rzeczywistości, ale na te obserwacje zawsze wpływa subiektywizm badacza. Ponadto uważa, że nauki społeczne powinny prowadzić do zmian społecznych, które poprawiają społeczeństwo.
Problemy metodologiczne w naukach społecznych
Badania z zakresu nauk społecznych są prowadzone na ludziach, co może rodzić problemy etyczne. Proces, eksperyment (jeśli jest przeprowadzany) i wyniki badań mogą mieć ważne implikacje.
Ponadto badanie w dziedzinie społecznej jest otwarte na to, że jego wyniki mogą być różnie interpretowane przez instytucje, badaczy i ogół społeczeństwa.
Z drugiej strony, trudność w kontrolowaniu zmiennych i warunków badawczych ogranicza powtarzalność badań.
Trudno jest ustanowić prawa i stworzyć teorie naukowe, które są uniwersalnie ważne. Większość wyników w naukach społecznych skupia się na bardzo specyficznych i kontekstowych aspektach rzeczywistości. Prawdopodobieństwo, że coś się wydarzy, można oszacować, ale bardzo trudno jest uniknąć niepewności.
Trudność obalenia słuszności teorii jest czymś, co podlega dyskusji i interpretacji. Budzi to krytykę poziomu naukowości i ogólności wiedzy wytwarzanej w naukach społecznych.
Główne dyscypliny nauk społecznych
- Historia
- Nauki polityczne
- Lingwistyka
- Prawo
- Socjologia
- Gospodarka
- Geografia
- Antropologia
- Archeologia
- Psychologia
Zobacz także:
- Różnica między naukami formalnymi a rzeczowymi
- Różnica między wiedzą empiryczną, naukową, filozoficzną i teologiczną.
- Klasyfikacja nauk